31/10/2007
In
Συνεντεύξεις και Άρθρα
Ομιλία Δημάρχου για την Εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940
Σεβαστοί πατέρες
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι του Δημ.Συμβουλίου
Εκπρόσωποι φορέων ,κομμάτων
Εκπαιδευτικοί και μαθητές
Χαλανδραίες και Χαλανδραίοι
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι του Δημ.Συμβουλίου
Εκπρόσωποι φορέων ,κομμάτων
Εκπαιδευτικοί και μαθητές
Χαλανδραίες και Χαλανδραίοι
Ήταν 67 χρόνια πριν, όταν το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 άκουγαν όλοι από τον ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών το πρώτο «πολεμικόν ανακοινωθέν»:
«Αι Ιταλικαί δυνάμεις προσβάλλουν από της 05.30 σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους»
Λίγες ώρες πριν, μια μικρή λέξη με μόλις τρία γράμματα είχε ακουσθεί από το στόμα του Ιωάννη Μεταξά προς τον Ιταλό πρέσβη, και είναι ίσως από τις λίγες φορές στην ιστορία που ένα έθνος με τόσο ξεκάθαρο και περήφανο τρόπο απαντούσε στην αλαζονεία και στον επεκτατισμό.
Και όπως έλεγε ο Αννίβας (ο μεγάλος αυτός στρατηλάτης) «το όχι είναι μια μικρή λέξις ,ολίγοι όμως έχουν το θάρρος να την προφέρουν»
Και πράγματι λίγοι το έκαναν με τον τρόπο αυτό τον καθαρά ελληνικό, γενναίο και ξεκάθαρο.
Και ο Μεταξάς γνώριζε και αισθανόταν ότι το ΟΧΙ που έλεγε στον Ιταλό πρέσβη , το έλεγε ολόκληρο το έθνος ,όλοι οι Έλληνες, και αυτό ήταν το χρέος του ως πρωθυπουργός και πολιτικός ,να δράσει και να λειτουργήσει έτσι όπως θα έκαναν όλοι οι πατριώτες, όλοι όσοι αντιλαμβάνονται ότι τα μεγάλα και τα σπουδαία στην ζωή είναι που αφήνουν το στίγμα τους, όχι τα μικρά και ασήμαντα.
Και αναρωτιέμαι πόσοι έχουν το θάρρος σε κρίσιμες και δύσκολες στιγμές της ζωής τους να πουν το μικρό ή μεγάλο ΟΧΙ σε πράγματα που τους προσβάλουν, τους μειώνουν, τους αλλοτριώνουν, και οδηγούν να τους υποτάξουν σε έναν διαφορετικό τρόπο ζωής ,περισσότερο καθοδηγούμενο και ψεύτικο και λιγότερο ελεύθερο και αληθινό.
Και το μεγάλο και σπουδαίο από αυτή την πράξη της Ελλάδος ,από το βροντερό OXI, είναι η ανάδειξη του μεγαλείου της ψυχής ενός λαού, που προέταξε την αγάπη στην πατρίδα, την θρησκεία, την ανθρώπινη προσωπικότητα και πάνω απ΄ όλα στην ιστορία
Και όπως διαβάζουμε σε χρονογράφημα της περιόδου «γνωρίζομεν όλοι τις συνέπειες του ΟΧΙ. Αλλά δεν υπήρχεν άλλη απάντησις, δεν μπρορούσε να υπάρξει άλλη απάντησις από Ελληνας. Έτσι λοιπόν ήρχισεν ο Ελληνο-Ιταλικός πόλεμος.
Ποίαι ήσαν οι πιθανότητες επιτυχίας μας, εις ένα τέτοιον πόλεμον;
Δεν υπολογίζαμεν πιθανότητας.Μας αρκούσε ότι εσώσαμεν την τιμήν μας! Έτσι εσκεπτόμεθα όλοι. Ζούσαμε σε μια υπέροχη έξαρση!
Μήπως μετρούσαν πιθανότητας επιτυχίας οι Τριακόσιοι του Λεωνίδα; Ή οι επαναστάτες του 1821;
Κι έγινε το θαύμα! 28η Οκτωβρίου 1940. Και γράφτηκαν σελίδες ένδοξης ιστορίας ,σελίδες θάρρους και ανδρείας, σελίδες ψυχικής τόλμης. Και τελικά για άλλη μια φορά, λίγοι αλλά Έλληνες νίκησαν πολλούς που ήθελαν να υποτάξουν τους Έλληνες.
Οι συνέπειες της ήττας των καλών μακαρονάδων καταγράφονται σε σχετική επιστολή του Χίτλερ προς τον Μουσολίνι στις 20/111940! «Αι ψυχολογικαί συνέπειαι είναι δυσάρεστοι, καθόσον η Ελληνική κατάστασις βαρύνει πολύ και δυσμενώς επί διπλωματικών προπαρασκευών ,αίτινες ευρίσκονται εν πλήρει εξελίξει. Η Βουλγαρία, η Ρωσία, η Γιουγκοσλαβία και αυτή η Γαλλία, ενισχύθηκαν αισθητώς εις ότι αφορά το ότι η τελευταία λέξις του πολέμου δεν ελέχθη ακόμη. Αι στρατιωτικαί συνέπειαι είναι λίαν σοβαραί»
Και το έπος του Αλβανικού μετώπου συγκλονίζει τον κόσμο και υποχρεώνει όλους να υποκλιθούν και να αναγνωρίσουν το μεγαλείο και το θαύμα του Ελληνισμού.
Και αναφέρει ο εκπρόσωπος του ραδιοφωνικού σταθμού Μόσχας : «Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πάνοπλων και ενικήσατε.
Μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν είναι δυνατόν να γίνει άλλως, διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαμεν χρόνον για να αμυνθώμεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμεν»
Και το έθνος ολόκληρον συνεχίζει να μάχεται για έναν στόχο ,ένα σκοπό ,το ίδιο ιδεώδες.
Και ακόμα και την ώρα που η Γερμανική στρατιά εισβάλει στην χώρα, οι αγωνιστές μας συνεχίζουν μέχρις εσχάτων τον αγώνα.
Και αυτός ο αγώνας, αυτό το θάρρος, αυτό το μεγαλείο δίνει δύναμη και μελάνι σε συγγραφείς όπως ο ʼγγελος Τερζάκης ο οποίος αναφέρει: «Περισσότερο και από την υπόθεση ενός έθνους που αγωνίζεται για την ανεξαρτησία του, η 28η Οκτωβρίου του 1940 προβάλλει στην σκηνή της ιστορίας έναν αγώνα γενικότερο : μιας φυλής ανθρώπων. Αυτής που προσδιορίζεται από το πάθος της για την ελευθερία.
Πέρα από τον πάταγο των αυτοκρατοριών που γκρεμίζονται, θα απομείνει να ακούγεται μέσα στον αποκαμωμένο κόσμο, λιανό και κρυστάλλινο, ερημικό και άτρεμο, το εωθινό που σήμανε η σάλπιγγα πάνω στον Ελληνικό βράχο μια φθινοπωρινή αυγή»
Και το έπος του Αλβανικού μετώπου βρίσκει συνέχεια με την Εθνική Αντίσταση. Και ο κατάλογος των θυμάτων αυξάνεται, ο κατάλογος των ηρώων γεμίζει τόμους της ιστορίας και οι εγκληματικές πράξεις και τα ολοκαυτώματα δεν έχουν προηγούμενο. Πείνα ,δυστυχία, βασανιστήρια, εκτελέσεις αποτελούν το καθημερινό πρόγραμμα από Γερμανούς κατακτητές. Αλλά ο Έλληνας δεν κάμπτεται. Συνεχίζει να αγωνίζεται με κάθε μέσο και οι θυσίες δίνουν κουράγιο, πάθος, ελπίδα, και υπόσχεση να συνεχίσει ο αγώνας.
Και οι ήρωες δίνουν κουράγιο στους άλλους και αποτελούν σημείο αναφοράς. Γράφει η Ιωάννα Τσάτσου σε δύο αποσπάσματα του βιβλίου της «Φύλλα Κατοχής» . «..13 Ιουνίου 1943 τον βασανίζουν τον Μπούρα .Του φόρεσαν σιδερένιο στεφάνι στο κεφάλι και το έσφιγγαν ώσπου να ομολογήσει. Εκείνος κράτησε κλειστό το στόμα του ,μα έπεσε αναίσθητος.
Κάθε φορά έπειτα από μια δύσκολη ανάκριση μας έρχεται στην Αρχιεπισκοπή μήνυμα «ο Κώστας Μπούρας δεν μίλησε» Κάτι περισσότερο , ο ίδιος μας πληροφορεί τι πρέπει να προσέχομε και ποίες κινήσεις μας οι Γερμανοί υποπτεύονται.
Μερόνυχτα τον έχουν δεμένο. Μερόνυχτα κλειστόν σ΄ένα κελί υγρό και ανήλιο. Οι μόνες διακοπές είναι οι φριχτές ώρες της ανάκρισης. Ούτε μια στιγμή δεν δείχνει πως χάνει το θάρρος του, το κέφι του. Περήφανος που μπορεί κι αντέχει και δεν προδίνει κανέναν , ζει με την πίστη πως πεθαίνει για μία μεγάλη Ελλάδα .Και αυτή η πίστη του δίνει μια υπεράνθρωπη δύναμη»
Και συνεχίζει παρακάτω « ..9 Σεπτέμβρη 1944.Παρακολουθούμε αυτές τις ημέρες αμίλητοι και επαναστατημένοι , αυτό το τέρας, τον δήμιο ,που λέγεται Backe και που κάθε μέρα σοφίζεται καινούργιο μαρτύριο για να κάνει την Λέλα Καραγιάννη να μιλήσει.
Η σάρκα της νεκρώνεται σιγά-σιγά , μα το μυστικό της μένει κρυφό.
Από ποια πίστη αντλεί η γιγάντια ψυχή της αυτή τη δύναμη του πρώτου χριστιανού;
Προσφέρει άντρα, παιδιά, τη ζωή της την ίδια, όλες τις θυσίες ,ανθρώπινες και υπεράνθρωπες για να ζήσει η Ελλάδα ελεύθερη.
Την εκτέλεσαν, στο Χαϊδάρι, μαζί με άλλους 70 γενναίους. Καταπληγιασμένη την τελευταία στιγμή ζητούσε να σύρει τον χορό ,να δώσει θάρρος στους μελλοθανάτους»
Και οι θυσίες συνεχίζονται στην Καισαριανή , στο Ηράκλειο της Κρήτης, στο Δομένικο της Θεσσαλίας, στο Κομμένο της Ηπείρου, στα Καλάβρυτα της Πελοποννήσου. Δεν μένει χωριό, πόλη που να μην θρηνήσει θύματα από τους κατακτητές. Και όμως όσα περισσότερα τα θύματα, τόσοι περισσότεροι οι αγωνιστές, όσο πιο σκληρά τα αντίποινα των κατακτητών τόσο πιο σκληρές και μεγάλες οι πράξεις των ανθρώπων της Εθνικής Αντίστασης.
Και οι αντάρτες κτυπούν όλο και περισσότερο ,όλο και πιο δυνατά ,από τον Γοργοπόταμο, στον Αχελώο, στα ορυχεία της Μεσσηνίας, στις ιταλικές αμαξοστοιχίες, στην ανατίναξη του ατμόπλοιου «CITTA DI SAVOIA»,στον Πειραιά, στην ανατίναξη των αποθηκών της Βέρμαχτ στην Μεσσαρά, στην απαγωγή του Γερμανού Στρατηγού Κράιτε και σε όλη την χώρα , όπου μπορούν κτυπούν τους κατακτητές που πληρώνουν βαρύ τίμημα.
Και τελικά ο ήλιος ξαναβγαίνει και χαμογελάει ελεύθερος στην πατρίδα μας.
18 Οκτωβρίου 1944 και η γαλανόλευκη υψώνεται ξανά στην Ακρόπολη .Και ο Γεώργιος Παπανδρέου στο διάγγελμα του προς τον Ελληνικό λαό λέει:
«Ασπαζόμεθα την ιεράν γην της ελευθέρας πατρίδας ..
Οι βάρβαροι, αφού εβεβήλωσαν ,επυρπόλησαν και εδήωσαν ,επί τρία και ήμιση έτη,πιεζόμενοι πλέον από την συμμαχικήν νίκη και την εθνική μας αντίστασιν ,τρέπονται εις φυγήν. Και η κυανόλευκος κυματίζει μόνη εις την Ακρόπολιν ..
..Και προς Εσάς Νέοι και Νέαι, εκφράζομεν τον θαυμασμόν μας. Είχατε μεταβάλει εις καθημερινήν συνήθεια την πρόκλησιν του εχθρού και την περιφρόνησιν του θανάτου. Εμπρός εις τα στόμια των πολυβόλων του, εζητωκραυγάζατε για την Ελλάδα.
..Ολόκληρος ο Ελληνικός λαός έχει καταστεί άξιος της πατρίδας. Με το πέρασμα των καιρών , εις το περίλαμπρον έπος της Αλβανίας θα προστεθεί και ο μύθος της Εθνικής Αντιστάσεως. ʼπειρα όμως υπήρξαν τα θύματα των βαρβάρων. Υποκλινόμεθα ευλαβώς ενώπιον των ονομαστών και ανωνύμων μαρτύρων της Ελευθερίας. Εις την ευγνωμοσύνη του Έθνους αιωνία θα είναι η μνήμη των »
Και θα είναι αιώνια η μνήμη των αγωνιστών της Πίνδου, των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και όλων των Ελλήνων που αγωνίστηκαν για την πίστη τους στην ελευθερία ,για την πατρίδα τους, την ιστορία τους, τον συνάνθρωπο τους.
Και γι΄ αυτούς όλους τους ήρωες ταιριάζουν οι στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη:
«Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα
τόνειρο μεσ το αίμα
του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Έλληνες μεσ τα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο :
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος»
«Αι Ιταλικαί δυνάμεις προσβάλλουν από της 05.30 σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους»
Λίγες ώρες πριν, μια μικρή λέξη με μόλις τρία γράμματα είχε ακουσθεί από το στόμα του Ιωάννη Μεταξά προς τον Ιταλό πρέσβη, και είναι ίσως από τις λίγες φορές στην ιστορία που ένα έθνος με τόσο ξεκάθαρο και περήφανο τρόπο απαντούσε στην αλαζονεία και στον επεκτατισμό.
Και όπως έλεγε ο Αννίβας (ο μεγάλος αυτός στρατηλάτης) «το όχι είναι μια μικρή λέξις ,ολίγοι όμως έχουν το θάρρος να την προφέρουν»
Και πράγματι λίγοι το έκαναν με τον τρόπο αυτό τον καθαρά ελληνικό, γενναίο και ξεκάθαρο.
Και ο Μεταξάς γνώριζε και αισθανόταν ότι το ΟΧΙ που έλεγε στον Ιταλό πρέσβη , το έλεγε ολόκληρο το έθνος ,όλοι οι Έλληνες, και αυτό ήταν το χρέος του ως πρωθυπουργός και πολιτικός ,να δράσει και να λειτουργήσει έτσι όπως θα έκαναν όλοι οι πατριώτες, όλοι όσοι αντιλαμβάνονται ότι τα μεγάλα και τα σπουδαία στην ζωή είναι που αφήνουν το στίγμα τους, όχι τα μικρά και ασήμαντα.
Και αναρωτιέμαι πόσοι έχουν το θάρρος σε κρίσιμες και δύσκολες στιγμές της ζωής τους να πουν το μικρό ή μεγάλο ΟΧΙ σε πράγματα που τους προσβάλουν, τους μειώνουν, τους αλλοτριώνουν, και οδηγούν να τους υποτάξουν σε έναν διαφορετικό τρόπο ζωής ,περισσότερο καθοδηγούμενο και ψεύτικο και λιγότερο ελεύθερο και αληθινό.
Και το μεγάλο και σπουδαίο από αυτή την πράξη της Ελλάδος ,από το βροντερό OXI, είναι η ανάδειξη του μεγαλείου της ψυχής ενός λαού, που προέταξε την αγάπη στην πατρίδα, την θρησκεία, την ανθρώπινη προσωπικότητα και πάνω απ΄ όλα στην ιστορία
Και όπως διαβάζουμε σε χρονογράφημα της περιόδου «γνωρίζομεν όλοι τις συνέπειες του ΟΧΙ. Αλλά δεν υπήρχεν άλλη απάντησις, δεν μπρορούσε να υπάρξει άλλη απάντησις από Ελληνας. Έτσι λοιπόν ήρχισεν ο Ελληνο-Ιταλικός πόλεμος.
Ποίαι ήσαν οι πιθανότητες επιτυχίας μας, εις ένα τέτοιον πόλεμον;
Δεν υπολογίζαμεν πιθανότητας.Μας αρκούσε ότι εσώσαμεν την τιμήν μας! Έτσι εσκεπτόμεθα όλοι. Ζούσαμε σε μια υπέροχη έξαρση!
Μήπως μετρούσαν πιθανότητας επιτυχίας οι Τριακόσιοι του Λεωνίδα; Ή οι επαναστάτες του 1821;
Κι έγινε το θαύμα! 28η Οκτωβρίου 1940. Και γράφτηκαν σελίδες ένδοξης ιστορίας ,σελίδες θάρρους και ανδρείας, σελίδες ψυχικής τόλμης. Και τελικά για άλλη μια φορά, λίγοι αλλά Έλληνες νίκησαν πολλούς που ήθελαν να υποτάξουν τους Έλληνες.
Οι συνέπειες της ήττας των καλών μακαρονάδων καταγράφονται σε σχετική επιστολή του Χίτλερ προς τον Μουσολίνι στις 20/111940! «Αι ψυχολογικαί συνέπειαι είναι δυσάρεστοι, καθόσον η Ελληνική κατάστασις βαρύνει πολύ και δυσμενώς επί διπλωματικών προπαρασκευών ,αίτινες ευρίσκονται εν πλήρει εξελίξει. Η Βουλγαρία, η Ρωσία, η Γιουγκοσλαβία και αυτή η Γαλλία, ενισχύθηκαν αισθητώς εις ότι αφορά το ότι η τελευταία λέξις του πολέμου δεν ελέχθη ακόμη. Αι στρατιωτικαί συνέπειαι είναι λίαν σοβαραί»
Και το έπος του Αλβανικού μετώπου συγκλονίζει τον κόσμο και υποχρεώνει όλους να υποκλιθούν και να αναγνωρίσουν το μεγαλείο και το θαύμα του Ελληνισμού.
Και αναφέρει ο εκπρόσωπος του ραδιοφωνικού σταθμού Μόσχας : «Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πάνοπλων και ενικήσατε.
Μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν είναι δυνατόν να γίνει άλλως, διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαμεν χρόνον για να αμυνθώμεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμεν»
Και το έθνος ολόκληρον συνεχίζει να μάχεται για έναν στόχο ,ένα σκοπό ,το ίδιο ιδεώδες.
Και ακόμα και την ώρα που η Γερμανική στρατιά εισβάλει στην χώρα, οι αγωνιστές μας συνεχίζουν μέχρις εσχάτων τον αγώνα.
Και αυτός ο αγώνας, αυτό το θάρρος, αυτό το μεγαλείο δίνει δύναμη και μελάνι σε συγγραφείς όπως ο ʼγγελος Τερζάκης ο οποίος αναφέρει: «Περισσότερο και από την υπόθεση ενός έθνους που αγωνίζεται για την ανεξαρτησία του, η 28η Οκτωβρίου του 1940 προβάλλει στην σκηνή της ιστορίας έναν αγώνα γενικότερο : μιας φυλής ανθρώπων. Αυτής που προσδιορίζεται από το πάθος της για την ελευθερία.
Πέρα από τον πάταγο των αυτοκρατοριών που γκρεμίζονται, θα απομείνει να ακούγεται μέσα στον αποκαμωμένο κόσμο, λιανό και κρυστάλλινο, ερημικό και άτρεμο, το εωθινό που σήμανε η σάλπιγγα πάνω στον Ελληνικό βράχο μια φθινοπωρινή αυγή»
Και το έπος του Αλβανικού μετώπου βρίσκει συνέχεια με την Εθνική Αντίσταση. Και ο κατάλογος των θυμάτων αυξάνεται, ο κατάλογος των ηρώων γεμίζει τόμους της ιστορίας και οι εγκληματικές πράξεις και τα ολοκαυτώματα δεν έχουν προηγούμενο. Πείνα ,δυστυχία, βασανιστήρια, εκτελέσεις αποτελούν το καθημερινό πρόγραμμα από Γερμανούς κατακτητές. Αλλά ο Έλληνας δεν κάμπτεται. Συνεχίζει να αγωνίζεται με κάθε μέσο και οι θυσίες δίνουν κουράγιο, πάθος, ελπίδα, και υπόσχεση να συνεχίσει ο αγώνας.
Και οι ήρωες δίνουν κουράγιο στους άλλους και αποτελούν σημείο αναφοράς. Γράφει η Ιωάννα Τσάτσου σε δύο αποσπάσματα του βιβλίου της «Φύλλα Κατοχής» . «..13 Ιουνίου 1943 τον βασανίζουν τον Μπούρα .Του φόρεσαν σιδερένιο στεφάνι στο κεφάλι και το έσφιγγαν ώσπου να ομολογήσει. Εκείνος κράτησε κλειστό το στόμα του ,μα έπεσε αναίσθητος.
Κάθε φορά έπειτα από μια δύσκολη ανάκριση μας έρχεται στην Αρχιεπισκοπή μήνυμα «ο Κώστας Μπούρας δεν μίλησε» Κάτι περισσότερο , ο ίδιος μας πληροφορεί τι πρέπει να προσέχομε και ποίες κινήσεις μας οι Γερμανοί υποπτεύονται.
Μερόνυχτα τον έχουν δεμένο. Μερόνυχτα κλειστόν σ΄ένα κελί υγρό και ανήλιο. Οι μόνες διακοπές είναι οι φριχτές ώρες της ανάκρισης. Ούτε μια στιγμή δεν δείχνει πως χάνει το θάρρος του, το κέφι του. Περήφανος που μπορεί κι αντέχει και δεν προδίνει κανέναν , ζει με την πίστη πως πεθαίνει για μία μεγάλη Ελλάδα .Και αυτή η πίστη του δίνει μια υπεράνθρωπη δύναμη»
Και συνεχίζει παρακάτω « ..9 Σεπτέμβρη 1944.Παρακολουθούμε αυτές τις ημέρες αμίλητοι και επαναστατημένοι , αυτό το τέρας, τον δήμιο ,που λέγεται Backe και που κάθε μέρα σοφίζεται καινούργιο μαρτύριο για να κάνει την Λέλα Καραγιάννη να μιλήσει.
Η σάρκα της νεκρώνεται σιγά-σιγά , μα το μυστικό της μένει κρυφό.
Από ποια πίστη αντλεί η γιγάντια ψυχή της αυτή τη δύναμη του πρώτου χριστιανού;
Προσφέρει άντρα, παιδιά, τη ζωή της την ίδια, όλες τις θυσίες ,ανθρώπινες και υπεράνθρωπες για να ζήσει η Ελλάδα ελεύθερη.
Την εκτέλεσαν, στο Χαϊδάρι, μαζί με άλλους 70 γενναίους. Καταπληγιασμένη την τελευταία στιγμή ζητούσε να σύρει τον χορό ,να δώσει θάρρος στους μελλοθανάτους»
Και οι θυσίες συνεχίζονται στην Καισαριανή , στο Ηράκλειο της Κρήτης, στο Δομένικο της Θεσσαλίας, στο Κομμένο της Ηπείρου, στα Καλάβρυτα της Πελοποννήσου. Δεν μένει χωριό, πόλη που να μην θρηνήσει θύματα από τους κατακτητές. Και όμως όσα περισσότερα τα θύματα, τόσοι περισσότεροι οι αγωνιστές, όσο πιο σκληρά τα αντίποινα των κατακτητών τόσο πιο σκληρές και μεγάλες οι πράξεις των ανθρώπων της Εθνικής Αντίστασης.
Και οι αντάρτες κτυπούν όλο και περισσότερο ,όλο και πιο δυνατά ,από τον Γοργοπόταμο, στον Αχελώο, στα ορυχεία της Μεσσηνίας, στις ιταλικές αμαξοστοιχίες, στην ανατίναξη του ατμόπλοιου «CITTA DI SAVOIA»,στον Πειραιά, στην ανατίναξη των αποθηκών της Βέρμαχτ στην Μεσσαρά, στην απαγωγή του Γερμανού Στρατηγού Κράιτε και σε όλη την χώρα , όπου μπορούν κτυπούν τους κατακτητές που πληρώνουν βαρύ τίμημα.
Και τελικά ο ήλιος ξαναβγαίνει και χαμογελάει ελεύθερος στην πατρίδα μας.
18 Οκτωβρίου 1944 και η γαλανόλευκη υψώνεται ξανά στην Ακρόπολη .Και ο Γεώργιος Παπανδρέου στο διάγγελμα του προς τον Ελληνικό λαό λέει:
«Ασπαζόμεθα την ιεράν γην της ελευθέρας πατρίδας ..
Οι βάρβαροι, αφού εβεβήλωσαν ,επυρπόλησαν και εδήωσαν ,επί τρία και ήμιση έτη,πιεζόμενοι πλέον από την συμμαχικήν νίκη και την εθνική μας αντίστασιν ,τρέπονται εις φυγήν. Και η κυανόλευκος κυματίζει μόνη εις την Ακρόπολιν ..
..Και προς Εσάς Νέοι και Νέαι, εκφράζομεν τον θαυμασμόν μας. Είχατε μεταβάλει εις καθημερινήν συνήθεια την πρόκλησιν του εχθρού και την περιφρόνησιν του θανάτου. Εμπρός εις τα στόμια των πολυβόλων του, εζητωκραυγάζατε για την Ελλάδα.
..Ολόκληρος ο Ελληνικός λαός έχει καταστεί άξιος της πατρίδας. Με το πέρασμα των καιρών , εις το περίλαμπρον έπος της Αλβανίας θα προστεθεί και ο μύθος της Εθνικής Αντιστάσεως. ʼπειρα όμως υπήρξαν τα θύματα των βαρβάρων. Υποκλινόμεθα ευλαβώς ενώπιον των ονομαστών και ανωνύμων μαρτύρων της Ελευθερίας. Εις την ευγνωμοσύνη του Έθνους αιωνία θα είναι η μνήμη των »
Και θα είναι αιώνια η μνήμη των αγωνιστών της Πίνδου, των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και όλων των Ελλήνων που αγωνίστηκαν για την πίστη τους στην ελευθερία ,για την πατρίδα τους, την ιστορία τους, τον συνάνθρωπο τους.
Και γι΄ αυτούς όλους τους ήρωες ταιριάζουν οι στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη:
«Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα
τόνειρο μεσ το αίμα
του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Έλληνες μεσ τα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο :
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος»