Ο πρώτος χάρτης, παγκοσμίως, στον οποίο εμφανίζεται το Χαλάνδρι χρονολογείται από το 1758
Ο Γάλλος αρχιτέκτονας και αρχαιολόγος Julien – David Le Roy έδωσε πραγματική μάχη με το χρόνο για να καταφέρει να εκδώσει πριν από τους Βρετανούς αρχιτέκτονες James Stuart και Nicholas Revett μια ενδελεχή περιγραφή της Ακρόπολης. Το πέτυχε εκδίδοντας το 1758 το έργο «Les ruines des plus beaux monuments de la Grece, considérées du côté de l’histoire et du côté de l’architecture, vol. Ι, Paris, Louis-François Delatour, MDCCLXX», στα ελληνικά θα το μεταφράζαμε «Τα ερείπια των πιο όμορφων μνημείων της Ελλάδας από άποψη ιστορική και αρχιτεκτονική».
Στην έκδοση περιλαμβάνεται ένας χάρτης με την ονομασία «Plan de la plaine d’Athenes, et de quelques lieux qui l’environnent», δηλαδή «Χάρτης της πεδιάδας της Αθήνας και μερικών περιοχών που την περιβάλλουν», στον οποίο εμφανίζεται το χωριό Χαλάνδρι ως «Calendri». Σύμφωνα με την έρευνα του κ. Πάνου Στουραϊτη, στελέχους του Τμήματος Παιδείας & Φροντίδας Σχολικών Μονάδων, του Δήμου Χαλανδρίου. – τον οποίο ευχαριστούμε για τις πολύτιμες πληροφορίες του- φαίνεται πως είναι η πρώτη φορά, παγκοσμίως, που αναφέρεται σε κάποιο χάρτη η περιοχή ως Calendri (Χαλάνδρι).
Το ταξίδι στην Αθήνα
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει όμως και η ιστορία του Γάλλου αρχιτέκτονα Julien-David Le Roy (περ.1724/1728-1803). Ο Le Roy γιος ωρολογοποιού, είχε ήδη βραβευτεί για τα αρχιτεκτονικά του έργα, όταν εγκαταστάθηκε στη Ρώμη για να σχεδιάσει το παλάτι Farnèse. Η πληροφορία όμως ότι οι Άγγλοι …ανταγωνιστές του J. Stuart και Ν. Revett αποτύπωναν την ίδια περίοδο τα μνημεία της Αθήνας, τον οδήγησαν στην απόφαση να ταξιδέψει στην Ελλάδα και …να τους προλάβει.
Έτσι, τον Μάιο του 1754 επιβιβάστηκε σε γαλλικό πολεμικό πλοίο, που είχε προορισμό την Υψηλή Πύλη, και από κει έφτασε στην Αθήνα, μέσω Σμύρνης και Δήλου, τον Φεβρουάριο του 1755. Παρέμεινε στην Αθήνα λίγους μήνες και με τη βοήθεια των καπουτσίνων μοναχών και του κειμένου του Παυσανία ταύτισε τα μνημεία, έκανε σχέδια και μετρήσεις, πριν συνεχίσει τις έρευνες του στον Πειραιά, το Σούνιο, την Κόρινθο, τον Θορικό και τη Σπάρτη.
Επέστρεψε στη Γαλλία τον Ιούλιο του 1755 και κατάφερε να εκδώσει το εντυπωσιακό του έργο, το 1758, πριν από τους Stuart και Revett. Δυστυχώς δεν απέφυγε λάθη και παραλείψεις που προκάλεσαν την δεικτική κριτική των Άγγλων και τον ανάγκασαν να προχωρήσει σε επανέκδοση του έργου του το 1770.
«Χαλάνδρι» από το 17ο
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το Χαλάνδρι παρότι εμφανίζεται για «πρώτη» φορά στο χάρτη του Julien-David Le Roy το 1758, ως χωριό φαίνεται ότι υφίσταται τουλάχιστον από το 1675-76. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από το έργο «Voyage d’Italie, de Dalmatie, de Grèce et du Levant» (1679) του Γάλλου ιατρού και αρχαιολόγου Jacob Spon, μετά το οδοιπορικό του στην Αττική την περίοδο 1675-1676. Στο κεφάλαιο του παραπάνω έργου που καταγράφονται τα τοπωνύμια της Αττικής αναφέρεται και το χωριό Χαλάνδρι με την παρατήρηση «Calandri, au chemin de Penteli», δηλαδή «Χαλάνδρι, στο δρόμο προς την Πεντέλη». Η αναφορά αυτή αποτελεί μια σαφή ένδειξη όχι μόνο για την ύπαρξη του χωριού από το 1675-76 αλλά και για τη διατήρηση της σημερινής ονομασίας του που έχει παραμένει αναλλοίωτη για περίπου τέσσερις αιώνες.
Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να δουν ολόκληρο το βιβλίο του jacob Spon «Voyage d’Italie, de Dalmatie, de Grèce et du Levant»
στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://ia600205.us.archive.org/13/items/voyageditalieded02spon/voyageditalieded02spon.pdf
Και ολόκληρο το έργο του Julien-David Le Roy «Les ruines des plus beaux monuments de la Grece, considérées du côté de l’histoire et du côté de l’architecture», την 1η έκδοση του 1758, στο σύνδεσμο:
https://ia801600.us.archive.org/10/items/gri_33125009324597/gri_33125009324597.pdf